| Apoplektička koma |
V. comaapolexia |
|
| Apoplektično žarište |
Mjesto u moždanom tkivu u kome je nastupilo oštećenje (apoplexia cerebri). Najčešće se u mozgu stvara šupljina ispunjena razmekšanim nekrotičnim tkivom i krvlju. Poslije resrpsije ovog sadržaja stvara se apoplektična cista ispunjena bistrom tečnošću. |
|
| Apoplexia |
Apopleksija, nagli prestanak funkconisanja izvjesnih dijelova ili cijeloga organa usljed oštećenja krvotoka, najčešće zapušenja krvnih sudova (tromboza ili embolija), rjeđe usljed prskanja krvnog suda (hemoragija) u bolesnika s arteriosklerozom ili hipertenzijom; a. cerebri, apopleksija mozga, nagli prestanak funkcije mozga usljed krvavljenja ili tromboze u njemu. Poslije tromboze rijetko nastupa koma i tada je kratkotrajna; u hemoragiji koma je duboka i dugotrajna. A. c. obično prouzrokuje oduzetost jedne, i to suprotne strane tijela. Sin. ictus apoplecticus, moždana kap, moždana kaplja. |
|
| Apostematosus |
Apostematozan, koji se gnoji, koji apscedira. |
|
| Apoteka |
Ustanova u kojoj se čuvaju ili prodaju lijekovi. Sem prodaje gotovih lijekova, u a. se neki lijekovi i spravljaju. A. može biti javna, svima pristupačna, zatvorenog tipa, u sklopu neke zdravstvene ustanove, zatim kućna, priručna i džepna. |
|
| Apotekar |
Stručnjak koji spravlja i izdaje neke medikament, tzv. magistralne lijekove. A. dobija akademsko obrazovanje na farmaceutskom fakultetu i zvanje maistra farmacije (mh. ph.) ili diplomiranog apotekara. |
|
| Apotekarski pomoćnik |
Osoba sa srednjom stručnom apotekarskom spremom (srednja farmaceutska škola) koja obavlja pomoćnu službu u apoteci. |
|
| Apotekarstvo |
Formacija, struka koja obuhvata poznavanje, proučavanje, izradu, raspodjelu i prodaju lijekova i sanitetskog materijala. |
|
| Apozicija |
Slaganje po površini, u slojevima. Apoziciono rastenje, v. rastenje. |
|
| Apparato reticolare interno (Gogli) |
Golgijev aparat, organčić ćelije, diferencirani dio endoplazmičnog retikuluma, sastavljen od vezikula oivičenih dvogubnim membranama s granulama i bez njih. Vrlo je dobro razvijen u mladih i aktivnih ćelija (žljezdane, čivčane i dr.) i često određuje polaritet ćelije. Uloga mu je u stvaranju sekretnih kapljica, biohemijskim procesima u ćeliji i kao odbrambeni sistem ćelije. Sin. G. Sistem, G. Kompleks, G. Teritorija. |
|
| Apparatus |
(tehn.) aparat, sprava, naprava, (anat.) skup raznorodnih organa koji doprinose izvršenju određene funkcije; a. circulatorius, pribor za krvotok, sastoji se od srca, arterija, vena i limfnih sudova. Sin. systema vasorum; Clytonov a., aparat za sumporisanje brodova gasom SO2 u cilju uništenja insekata i štetočina, naročito pacova; a. digestorius, pribor za varenje, v. tractus; Drägerov a., aparat s kiseonikom pomoću koga čovjek diše nezavisno od spoljne atmosfere. Sastoji se od: a) torbaka u kome se nalaze jedna ili dvije čelične boce s komprimovanim kiseonikom i filtar s kalijumom ili natrijumom lužinom za vezivanje vlage i ugljen-dioksida iz vazduha koji osoba izdiše b) gumirane disajne vreće za vazduh u koji se naročitim mehanizmom dodaje potrebna količina kiseonika pročišćenom izdahnutom vazduhu, i c) gumenog crijeva i nepropustljive maske za vazduh. Gumirano crijevo, nepropustljivo za vazduh, dovodi u masku kiseonikom regenerisani vazduh. Aparat je tako podešen da se vazduh pri udisanju ne mješa s vazduhom pri izdisanju. Ovaj posljednji uvodi se kroz zaseban ventil nepropustljivim crijevom u robak, gdje se prečišćava za disanje; a. locomotorius, pribor za kretanje, koji sačinjavaju kosti, zglobovi i mišići; indikcioni a., aparat za proizvodnju indukcione struje. Npr. dinamo, induktor za dobivanje faradske struje, takođe i influentna mašina. Transformatori rade na principima indukcije; parni dezinfektor, dezinfekcioni aparat, pokretni ili stacionarni, raznih dimenzija, u kome se vrši sterilizacija raznovrsnog materijala zasićenom parom od 100°C. U aparata novije konstrukcije para je pod pritiskom od 1,15 atmosfera te temperatura pare iznosi 103,5°C. P.d., slući za dezinfekciju i sterilizaciju odijela, posteljine, madraca, pokrivača, rublja, sekreta, ekskreta, naročito sputuma i raznovrsnog poroznog materijala, kao i za depedikulacije; Potainov a., aparat koji služi za pražnjenje tečnosti iz seroznih šupljina usisavanjem; a |
|
| Appendalgia |
Apendalgija, bol u predjelu procesusa vermiformisa. Simptom apendicitisa. |
|
| Appendectomia |
Apendektomija. Operacija kojom se odstranjuje zapaljeni crvuljak (appendix vermicularis). V. appendicitis, perityphlitis, typhilitis. |
|
| Appendicitis |
Apendicitis, zapaljenje crvuljka, koje se pogrešno naziva zapaljenje slijepog crijeva (v. epityphlitis, perityphlitis); a. acuta, obično se javlja iznenadno, s bolovima po cijelom trbuhu, ali najčešće u desnoj polovini donjeg dijela trbuha, zatezanjem trbušnih mišića u tom predjelu (defense musculaire), povećanim brojem leukocita (10-30.000), temperaturom, gađenjem i povraćanjem. Teški oblici akutnog a. zbog opasnosti od opšteg peritonitisa su: perforanti i gangrenozni a.; a. chronica, hronični apendicitis, primarni, koji od početka protiče hronično, bez akutnih napada; rezidualni, sekundarni, koji se nadovezuje na akutni napad; hronični recidivišući, koji u svom toku ima nekoliko akutnih napada. |
|
| Appendix |
Crvuljak, dio crijeva koji poalzi s dna slijepog crijeva i završava se slijepo. Sadrži veliki broj limfnih čvorića i lako dolazi do njegovog zapaljenja. Sin. processus vermiformis, appendix vermicularis. |
|
