Haemorrhagia
Hemoragija, krvarenje, isticanje krvi iz krvnog suda. Po vrsti suda iz koga se izliva krv h. je: (1) arterijska, crvena oksidisana krv ističe u mlazu koji se povećava sinhrono s kontrakcijama srca, (2) venska, tamnocrvena krv izbija iz suda slično izvoru; (3) kapilarna, kapilarno izlivanje krvi („rosi“) i (4) parenhimna, difuzno krvarenje iz tkiva (iz mnogobrojnih kapilara). Prema promjenama na sudu koji krvavi h. je: h. per diabrosin, krvarenje usljed arozije krvnog suda (npr. od malignog tumora ili zapaljenja); h. per diaeresin, krvarenje usljed prekida kontinuiteta zida krvnog suda; h. per diapedesin, pasivno izlaženje eritrocita iz sua koji nije makroskopski promjenjen; h. per rhexin, krvarenje iz rascjepljenog ili naprslog suda čiji je zid patološki promjenjen ili nepromjenjen; atonička h., krvavljenje koje nastupa iz materice poslije porođaja usljed nedovoljnog stezanja materične muskulature; endokranijumska h., nastaje spontano usljed reputre krvnog suda (arterioskleroza, aneurizma) ili usljed prekida kontinuiteta krvnog suda prilikom preloma lubanje. Subduralni hematom raste postepeno. Nesvjeno stanje nastupa tek poslije intervala neporemećene svijesti. Ako se ne evakuiše operativno, može da izazove smrt; h. occulta, neprimjetna krvarenja, koja se najčešće otkrivaju tek hemijskim ispitivanjima; h. petechialis, tačkasta kožna krvarenja, pozna h., krvarenje kojem je najčešće uzrok: (1) nedovoljna hemostaza pri operaciji nepravilno vezan ligature na krvnim sudovima ili spadanja ligature; povišenje krvnog pritiska poslije operacije, dok je on za vrijeme operacije bio snižen; (3) promjena hemijskog sastava krvi i nedostatak pojedinih činilaca koagulacije; (4) septičko stanje ranjenika, anaerobna infekcija i tromboza sudova u predjelu rane, (5) raspad trombusa koji su bili zaustavili krvarenje i raspad malignih tumora. Sin. sekundarno krvarenje; spoljna h., krvarenje pri kome se krv gubi van organizma; unutrašnja h., krvarenje u organi
