| Hemija |
Nauka o prostim tijelima (elementima) i njihovim jedinjenima. Osnovni zadatak hemije je izučavanje prirode i osobina elemenata, njihovih međusobnih reakcija i jedinjenja koja nastaju usljed ovih reakcija; farmaceutska h., grana hemije koja se bavi izučavanjem sastava ljekovitih materija i hemijskih procesa pomoću kojih se one mogu spraviti; medicinska h., grana hemije koja se bavi proučavanjem onih materija i hemijskih procesa čije je poznavanje neophodno potrebno za razumjevanje medicinskih nauka. |
|
| Hemijska borbena sredstva |
V. bojni otrovi i hemijske nokse |
|
| Hemijske nokse |
Hemijske materije koje prodiru u organizam respiratornim i digestivnim putem, kroz kožu i sluznicu (naročito kad su ove povrijeđene) i iazzivaju razna oštećenja. U savremenoj humanoj patologiji igraju vidnu ulogu; ratne h.n., hemijska borbena sredstva (bojni otrovi, dimne i zapaljive materije), tehničke hemikalije (pogonsko gorivo i mazivo, organski rastvarači, antikorozivi i tehničke kiseline) i otrovi pri sagorjevanju i eksploziji (ugljen-monoksid, barutni i nitrozni gasovi). Mnoge od ovih noski dolaze do izražaja i u mirno doba. |
|
| Hemijski ekvivalent |
V. ekvivalent |
|
| Hemin-proteidi |
Labilna jedinjenja hemina s bjelančevinama. Sin. parahematini. |
|
| Hemiopsia |
V. hemianopsia |
|
| Hemioreceptori |
(mikrob.) hipotetična mjesta ili atomske grupe u protoplazmi koje imaju naročitu, specifičnu moće da se vezuju s izvjesnim hemijskim supstancijama ili grupama (receptor za toksin, za arsenske grupe i dr.); (fizol.) čulni organi ili završeci senzornih nerava koji su adaptirani na hemijske nadražaje (npr. receptori mirisa i ukusa). Sin. hemoreceptori. |
|
| Hemiosinteza |
V. nitrifikacijafotosinteza |
|
| Hemioterapija |
V. therapia |
|
| Hemiparaplegia |
Hemiparaplegija, oduzetost jedne noge, v. monoplegia. |
|
| Hemiparesis |
Hemipareza, slabije izražena oduzetost jedne plovine tijela. V. hemiplegia. |
|
| Hemiplegia |
Hemiplegija, oduzetost jedne polovine tijela. Nastaje načešće usljed oštećenja mozga (cerebralna h.) u oblasti kapsule interne (kapsularna h.) nastalog usljed razmekšanja ili hemoragije. Razvija se na strani tijela suprotnoj oštećenoj moždanoj hemisferi (kontralateralna h.); h. Alterna seu alternans, oduzetost izvjesnih kranijalnih živaca na jednoj strani i istovremena oduzetost suprotne noge i ruke usljed lezije u moždanom stablu (v. ukršteni sindromi moždanog stabla – pod syndroma); h. Cruciata, ukrštena h., oduzetost jedne ruke i suprotne noge usljed oštećenja predjela dekusacije piramida; facijalna h., oduzetost jedne polovine lica (v. paralysis n. Facialis); faciobrahijalna h. Oduzetost koja zahvata jednu polovinu lica i istostranu ruku. Nastaje usljed oštećenja predjela prednje centralne vijuge na suprotnoj strani; infantilna h., oduzetost jedne strane tijela nastala usljed porođajne traume ili rano preležanog oboljenja mozga (encefalitisa); h. Spastica infantilis, spastična dječja hemiplegija. Oduzetost jedne strane tijela u novorođene ili male djece. Može nastati; (1) kongenitalno usljed intrakranijalnog kravljenja pri teškom porođaju, ili usljed urođene porencefalije, aplazije moždane hemisfere, i dr.; (2) kao posljedica encefalitisa nepoznate etiologije; (3) kao komplikacija mnogih akutnih infektivnih bolesti i kao posljedica procesa koji se lagano razvijaju, kao što su tumori, tuberkulomi, difuzna skleroza itd. Kongentialna h.s.i. se poznaje rano po nepokretnosti oduzetih udova ili po njihovoj ukočenosti. Infantilna h.s. druge geneze obično nastaje naglo nekoliko dana poslije izbijanja infektivne bolesti ili u rekonvalescenciji; spinalna h., oduzetost ruke i noge s iste strane; ne zahvata glavu. |
|
| Hemiplegični hod |
V. hod |
|
| Hemisfera |
Polutka, polovina velikog ili malog mozga (moždana ili malomoždana h.). |
|
| Hemizam |
Zbivanje u toku neke hemijske reakcije. |
|
