Disanje
Razmjena gasova (kiseonika i ugljen-dioksida) između organizma i spoljašnje sredine u plućima (spoljašnje disanje), ili između kapilarne krvi i tjelesnih tkiva (unutrašnje disanje). Spoljašnje d. obezbjeđuje se pokretima dijafragme i grudnog koša (udisanje i izdisanje) koji se vrše pod uticajem disajnog centra; abdominalni tip d., d. pri kome učestvuje uglavnom trbušna muskulatura i dijafragma (muškarci); amforično d., naročiti oblik bronhijalnog d. nalik na huk koji se stvara duvanjem u ćup. Javlja se iznad kaverni i pneumotoraksa; asmatičko d., d. s produženim ekspirijumom praćenim piskavim šušnjevima (u astmi); bronhijalno d., vrsta disanja koje podsjeća na zvuk koji nastaje pri duvanju kroz cijev. Fiziološki se čuje nad larinskom i trahejom, a patološki nad mjestima plućnog tkiva koja su postala bezvazdušna usljed zapaljenja, pritiska pluća ili prožimanja malignim tumorom; bronhovezikularno d., promjena disajnog šuma u kome postoji mješavina bronhijalnog i vezikularnog disanja. Fiziološko b.d. čuje se u ekspirijumu u blizini traheje i u desnoj polovini međulopatičnog predjela. Patološko bronhovezikularno disanje čuje se, naročito u ekspirijum, pri sitnim infiltracijama u plućima, u početnoj fazi stvaranja većeg infiltrata i u neposrednoj blizini nekog većeg infiltrata ili eksudata; Cheyne-Stockesovo d., naročiti tip periodičnog disanja koji se odlikuje udisajima čija se dubina povećava do izvjesnog stepena, a potom opada sve do kratkotrajnog prekida disanja (apneja). Uzrok je smanjena osjetljivost centra za disanje (trovanje morfinom, uremija i dr.); dijafragmatično d., tip disanja pri kome dolazi do izrazitog sudjelovanja dijafragme (prečage) u disajnim pokretima; kostalni tip d., disanje u kome naročito učestvuju mišići grudnog koša K. d. je normalan tip disanja žene. U slučaju nekog oboljenja u trbušnoj duplji, k. d. može da se pojavi i u muškarca; Kussmaulovo d., usporeno i duboko disanje. Vidozi; Lab
