Hypophysis
Hipofiza, žlijezda sa mnogostrukom inkretogenom ulogom, smještena na osnovi lubanje u tzv. turskom sedlu (sella turcica). U vezi je s mozgom jednom ljevkastom peteljkom. Obavijena je vezivnim omotačem, koji je izdanak tvrde opne. Sastoji se od tri režnja; prednjeg (pars anteriro), srednjeg (p. intermedia) i zadnjeg (p. posterior). Prednji i srednji su ždrijelnog porijekla, žljezdane prirode (adenohipofiza), a zadnji je nervnog porijekla (neurohipofiza). Prednji se sastoji od ćelija grupisanih oko proširenih kapilara. Od ovih ćelija neke se boje kiselim bojama (acidofilne), neke slabo primaju boje (hromofobne). Lučenje inkreta vrše uglavnom acidofilne i bazofilne ćelije. Tim inkretima hipofiza utiče na rastenje, na insularni aparat pankreasa, na timus, na mliječne žlijezde, na polne žlijezde (gonadropni hormoni), na tireoideju (tireotropni hormon), na paratireoideju, na krou i srž nadbubrežne lijezde i dr. Srednji režanj sastoji se uglavnom od slabo bazofilnih ćelija; one luče intermedin koji djeluje na širenje hromatofora. Zadnji režanj, iako je nervnog porijekla, nema nervnih ćelija već ependimskih i neuroglijskih ćelija i tzv. pituicita. Luči inkrete koji dospjevaju u nervni sistem (neurokrina žlijezda) ili u krv (hemokrina žlijezda), a koji djeluju na grčenje mišića materice (oksitocin), na grčenje kapilara (vazopresin) i na promet soli i vode (adiuretin).
