Tuberculosis
Tuberkuloza, zarazno oboljenje koje uzrokuje Mycobacterium tuberculosis ( Kochov bacil). Ovaj bacil izaziva pojavu specifičnih tuberkula u tkivima. Tuberkuli podliježu raspadanju (kazeifikacija). Iz ovakvih raspadnutih masa šire se bacili na sve strane limfom, krvlju ili putevima za disanje (bronhije). Bolest je praćena opštim simptomima koji su posljedica raspadanja tkiva izazvanog dejstvom bacila t.: povišenje tjelesne temperature, mršavljenje, noćno znojenje i ubrzana sedimentacija eritrocita. Specijalni simptomi zavise od organa na kojima se bolest naročito razvila (v. plućna t., t. bubrega, itd.). Čovjek je relativno otporan prema t. Otpornost zavisi od uzrasta (djeca su mnogo manje otporna od odraslih), od opšteg stanja organizma (iscrpljenost smanjuje otpornost) i od izvjesnih patoloških stanja koja mogu da je smanje, stvaranjem tzv. anergije (male boginje, veliki kašalj, oboljenje jetre). U borbi protiv t. mnogo su važnije profilaktičke mjere (izdvajanje tuberkuloznih bolesnika, vakcinisanje BCG-vakcinom itd.) od terapijskih; t. articulorum (articularis) tuberkuloza zglobova, zglobna tuberkuloza, artritis izazvan bacilom tuberkuloze sa seroznim, fibrinskim ili kazeozno-gnojavim eksudatom u zglobu, rjeđe ograničena proliferacija tuberkuloznih granulacija na sinovijalnoj opni zgloba. Stvaranje zglobnih tijela često u obliku zrnca od pirinča (v. Corpora oryzoidea) potiče od istaloženog fibrina ili degenerisanih sinovijalnih rojti koje su se odvojile od sinivijalne opne. V. tumor albus, fungus,arthritis tuberculosa; t. bovina, tuberkuloza goveda. Mlijeko tuberkuloznih krava često sadrži bacile tuberkuloze bovinog tipa, koji su za čovjeka isto tako opasni kao i bacil tuberkuloze humanog tipa. Kuhanje ili pravilno pasterizovanje mlijeka prije upotrebe važna je mjera u sprječavanju širenja tuberkuloze; bronhijalna t., tuberkuloza dušnica, koja se obično razvija iz okolne plućne tuberkuloze i dovodi do grizlica u dušnicima ili do su