Visus
Vizus, vid, viđenje, veoma kompleksan fizičko-hemijsko-psihički proces u kome pored oka učestvuje i nervni vidni put. Svjetlosni zraci koji dospijevaju u oko nadraže prijemne čulne elemente retine, zatim utisci iz spoljnog svijeta, optičko nadraženje, preko vidnog puta dospijeva u area striata moždane kore u predjelu fissura calcarina okcipitalnog režnja, gdje se stvara određena slika. Sâm mehanizam pretvaranja nadražaja u osjećaj vida nije dovoljno poznat; binikularni v., rezultat koordinisane upotrebe oba oka s ciljem da stvori jedan vidni utisak. Pri tome motorika stoji u službi senzorike i rezultat je da se zahvaljujući fuziji slike s identičnih, korespondirajućih tačaka obju mrežnjača poklapaju i u kori mozga daju utisak jedne slike. Tako se stvara subjektivan utisak da se predmet vidi kao da se posmatra samo jednim okom. Pri tome dolazi do izraza stereopija, sposobnost za plastičan, dubinski vid koji je moguć samo pri gledanju s oba oka: centralni (direktni) v., odvija se u fovea centralis, mjestu najjasnijeg vida na retini. U tom predjelu nalaze se samo čepići. Svaki čepić posjeduje sopstveno odvodno nervno vlakno. C. v. određuje se ispitivanjem oštrine vida pomoću optotipa; oštrina vida, sposobnost oka da razlikuje pojedinosti u vidnom polju. Ta sposobnost je u zavisnosti od anatomske građe mrežnjače. Da bi se dvije tačke vidjele kao odvojene, moraju biti na određenom minimalnom odstojanju. Znači da mrežnjača mora imati moć razdvajanja. U tom pogledu je žuta mrlja najviše razvijena, dok prema periferiji ta moć opada. O. v. određuje se pomoću tablica za ispitivanje o. v. (v. optotip); periferni v. (indirektni v.), udaljavajući se od foveje centralis, oštrina vida brzo opada jer ovdje za više vidnih elemenata postoji samo jedno zajedničko odvodno nervno vlakno koje provodi svjetlosne nadražaje. Na periferiji postoje uglavnom štapići, koji preuzimaju funkciju u sumraku i služe za orjentaciju u prostoru. P. v
