| Celularni imunitet |
Stanje specifične otpornosti koje organizmu obezbjeđuju razne ćelije. Uloga ovih ćelija je dvojaka: fagocituju mikroorganizme i formiraju antitijela. |
|
| Celuloid |
Čvrsta masa dobivena iz nitoceluloze i kamfora. Rastvara se u acetonu. Ovakav rastvor upotrebljava se pri spravljanju čvrstih zavoja. |
|
| Celuloza |
Polisaharid sastavljen od ogromnog broja molekula glikoze; opne biljnih ćelija sastavljene su uglavnom od celuloze. |
|
| Cement, zubni |
V. zubni cement |
|
| Cementi |
(stom.), praškovi sastavljeni od raznih hemijskih jedinjenja. Postoje razne vrste cementa, oslatni c. nazvan zbog fosfatne kiseline koja se nalazi u tečnosti. Zbog velike adhezivne osobine upotrebljava se za cementovanje – fiksiranje krunica, inleja, mostova kao i podloga pri stavljanju plombi da bi zaštitili pulpu, kako od nadražaja materijala od koga se pravi plomba, tako i kao izolacija od termičkih nadražaja u slučaju metalnih plombi: silikatni c. služi za pravljenje stalnih plombi naročito na vidljivim površinama zuba. Djeluju štetno na pulpu, naročito u mlađih osoba, pa se između dentina i silikatne plombe stavlja podloga od fosfatnog cementa. Silikatni cementi su u bojama da se pri pravljenju plombi mogla boja tako komponovati da se plomba uopšte ne primjećuje; silikofosfatni c., kameni c., kombinacija prednja dva cementa (fosfatnog i silikatnog). Tvrđi su od njih, ali nisu transparentne boje. Upotrebljavaju se kod plombi i na griznim površinama. |
|
| Cenroterapija |
Ovlašna kauterizacija „glave“ donje nosne školjke u liječenju prijevremene ejakulacije. |
|
| Centar |
Središte, središna tačka nekog tijela; medicinski c., opšti pojam za skup bolničkih (bolnički c.), nastavnih ili naučnih medicinskih ustanova koje se nalaze u jednom mjestu i obično su pod jedinstvenim rukovodstvom; moždani c., određena mjesta u mozgu koja upravljaju određenim funkcijama. Po najnovijim izučavanjima od vrlo mnogobrojnih uslova zavisi hoće li jedan isti moždani c. izazvati ili ukočiti jedan pokret; nervni c., skup nervnih ćelija koje upravljaju nekom određenom funkcijom organizma. Dijele se na kortikalne i supkortikalne. Kortikalni (svjesni) c. nalae se u kori velikog mozga, a supkortikalni (nesvjesni, refleksni) dijele se u poste niže centre (u izduženoj i kičmenoj moždini) i u više centre (moždano stablo, mali mozak i supkortikalne ganglije velikog mozga); refleksni c., mjesto na kome se nadražajima s aferentnog kraka izazivaju impulsi koji se prenose eferentnim krakom refleksno luka. V. synapsis, refleksni luk; vazomotorni c., nervni centar koji reguliše širinu krvnih sudova, a time i visinu krvnog pristika. V. c. nalazi se u izduženoj moždini. Viši vazomotorni centri nalae se u međumozgu, a podređeni u kičmenoj moždini; c. za disanje, mjesto u izduženoj moždini iz koga se vrši inervacija i regulisanje disajnih pokreta, c. za govor, oblast kore mozga čije oštećenje dovodi do poremećaja odnosno prestanka funkcije govora. Motorni c. za g. Nalazi se kod dešnjaka na lijevoj hemisferi u pars opercularis čeonog režnja (tzv. Brokin centar). Senzorični c. za g. Nalazi se u gornjoj sljepoočnoj vijuzi (tzv. Wernickeov centar). V. aphasia; c. za miris, kortikalni centar koji se nalazi u kori velikog mozga i to u prednjem dijelu moždane vijuge zv. Hipocampus (uncus gyri parahipocampalis i gyrus dentatus); primarni mirisni centri nalaze se u mirisnoj kvržici i u prednjoj rupičastoj supstanciji velikog mozga; refleksni mirisni centri nalaze se u međumozgu (bradavičasto tijelo i habenularno jedro) i u srednjem moz |
|
| Centaurii minoris herba |
V. herba |
|
| Centesis |
Centeza, ubod. V. paracentesis, punctio. |
|
| Centralis |
Centralan, središni. |
|
| Centralna pneumonija |
V. pneumonia |
|
| Centralni antituberkulozni dispanzer |
V. dispanzer |
|
| Centralni nadražaj |
V. nadražajstimulus |
|
| Centralni nervni sistem |
Veliki mozak, mali mozak i kičmena moždina. |
|
| Centralni vid |
V. visus |
|
