| Krv |
(lat. Sanguis), tjelesna tečnost koja protiče kroz srce i krvne sudove. Sastoji se od tečnog dijela, krvne plazme i ćelija: crvena krvna zrnc ili hemacije, bijela krvna zrnca ili leukocti i krvne pločice ili trombociti. U 1.000 dijelova plazme krvi nalazi se 600-700 dijelova plazme. U 1 ccm krvi ima oko 5,000.000 hemacija, 6.000-7.000 leukocita i 210.000-300.000 trombocita. Među leukocitima razlikuju se; limfociti (25%), monociti (6-8%), neutrofilni granulociti (65-70%), eozinofilni granulociti (2-4%) i bazofilni granulociti (0,5%). Krv ima crvenu boju zbog hemoglobina koji se nalazi u crvenim krnim zrnicima, određenu gustinu (1.055), temperaturu (36,6°C na površini tijela a u unutrašnjosti nešto više).Količina krvi u odraslog je 5-6 litara. Slana je zbog rastvora soli, otužno miriše na znoj, a normalna reakcija je alkalna. Kad se ispusti iz krvnih sudova, zgrušava se (koaguliše). Dodavanjem izvjesnih soli sprečava s grušanje, te se krvna zrnca talože (sedimentacija). U dodiru sa stranom krvi krvni serum zgomilava crvena krvna zrnca (aglutinacija – v. krvne grupe). Uloga krvi je mnogostruka. Strujanjem kroz krvne sudove i kapilare prenosi hranljive materije i kiseonik do najudabljenijih dijelova tijela. Iz tkiva i ćelija prima materije za izlučivanje, koje se izbacuju organima za izlučivanje (v. ekskrecija). Krvlju struje inkreti endokrilnih žlijezda koji održavaju pojeide organe u korelaciji. Njome struje protivtela nastala pod uticajem raznih prouzrokovača, koja s leukocitima brane organizam od patoloških klica. Uopšte, krv vrlo živo reaguje karakterističnim promjenama svoga sastava u raznim oboljenjima, te se njenim ispitivanjem olakšava određivanje prirode i stepena oboljenja. V. aglutinacija, anisocytosis, acidofilan, bazofilija, angranulocitoza, leucaemia, leucocytopenia; arterijska k., krv u artrijskom sistemu; sadrži više kiseonika od venske k.; citratisana k., krv kojoj je dodat neutralni natrijum-citrat u cilju spriječ |
|
| Krvne grupe |
Grupe u koje su se podjeljeni ljudi prema osobinama svoje krvi, i to prema faktorima koji mogu da se aglutinišu (aglutinogeni) A i B u eritrocitima i prema aglutinima ? (anti-a) i ß (anti-B) u serumu. Po raznim kombinacijama aglutinogena određene su 4 landsteinerove grupe: A, B, AB i 0. AB-grupa, prema tome, može da prima krv od svoje grupe i svih grupa i naziva se univerzalni primalac, dok 0 može dati svojoj grupi i svim grupama i naziva se univerzalni davalac. Danas se zbog prisustva krvnih podrupa koje mogu biti povod za teške posstransfuzione reakcije, smatra da ne postoje ni univerzalni davaoci. A-grupa može da primi krv od svoje i 0 grupe, a može dati samo svojoj i AB-grupi. B-grupa može da primi od svoje i 0-grupe, a može da da samo svojoj i AB-grupi. Krvne grupe se u toku života ne mijenjaju i nasljeđuju se po Mendelom zakonu. Određivanje k.g. vrši se pomoću test-seruma ili poznatim eritrocitima A- ili B-grupe. Određivanje krvnih grupa služi u odabiranju dvalaca krvi za transfuziju, u određivanju roditeljstva i kriminologiji. |
|
