| Nervus |
Nerv, živat. Dijelovi nervnog sistema koji se sastoje od većeg ili manjeg broja aksona (dugačkih produžetaka nervne ćelije), obavijenih mijelinskim omotačem (bijeli nervi), ili nemaju taj omotač (sivi nervi). Prema pravcu sprovođenja nadražaja ili impulsa mogu se razlikovati: centripetalni (senzitivni, čulni) i centrifugalni, motorni, vazomotorni, sekretorni živci; adrenergički n., simpatički nervi, na čijem se završecima, pri draženju ovih nerava, stvara simpatin, koji je vrlo sličan adrenalinu ili je s ovim identičar; centrifugalni n., živčana vlakna koja provode impule od nervnih centara ka periferiji, npr. motorni, vazomotorni i sekretorni nervi; centripetalni n., živčana vlakna koja provode razdraženja s periferije ka nervnim centrima, npr. senzitivni i čulni nervi; n. ciliare, cilijarni nervi, trepavični nervi; n. c. longi, najčešće 2 na broju, donose jabučici senzitivna i simpatička vlakna; n. c. breves imaju senzitivna i parasimpatička vlakna. Jedni i drugi grade splet iz koga polaze grančice za cilijarni mišić, dužicu, rožnjaču i beonjaču; n. facialis, živac lica, VII moždani živac, oživčava mimične mišiće lica svojim motornim vlaknima, svojim gustativnim, čulnim vlaknima oživčava pečurkaste papile jezika, a svojim parasimpatičkim vlaknima suznu, podviličnu i podjezičnu pljuvačnu žlijezdu; n. glossopharyngeus, jezično-ždrijeli živac, IX par moždanih živaca. Oživčava svojim motornim vlaknima mišiće ždrijela i nepca, svojim čulnim vlaknima opšavčene papile jezika, a vegetativnim, parasimpatičkim vlaknima doušnu pljuvačnu žlijezdu; holinergički (parasimpatički) n., n. koji pripadaju autonomnom (vegetaivnom) nervnom sistemu i na čijim se završecima stvara acetil-holin; n. nypoglossus, podjezični n., dvanaesti moždani nerv. Inerviše mišiće jezika; n. iscchiadicus, veliki sedalni živac, završna grana krsnog živčanog spelta, izlazi iz karlice, silazi zadnjom stranom buda i kod zak |
|