| Sistolni volumen |
V. udarni volumen (pod volumen) |
|
| Sitasta kost |
V. os ethmoidale |
|
| Sitmulans |
Nadražaj svako sredstvo, radnja ili uticaj koji prouzrokuje funkcionalnu ili trofičku reakciju nekog nadražljivog tkiva. Svaka promjena u okolini žive ćelije ili u samoj ćeliji predstavlja nadražaj za nju. Po svojoj prirodi nadražaji mogu biti: mehanički (npr. pritisak, ubod), termički (npr. niska ili visoka temperatura), hemijski (npr. kiseline ili baze), električni, nervni itd.; s. adeyuatus, adekvatni nadražaj, najprikladniji nadražaj za određenu ćeliju ili neko tkivo, odnosno neki organ, npr. svjetlost kao nadražaj za čulo vida ili zvuk za čulo sluha; električni s., električni nadražaj, električna struja upotrebljena kao nadražaj tkiva ili organa (npr. mišića ili živca); homologni s., v. s. adequatus; mehanički s., mehanički nadražaj, npr. bockanje, štipanje pritisak na živac; nomotopni s., nomotopni impuls srca, impuls za kontrakciju srca koji potiče iz sinusnog čvora kao glavnog centra za automatski rad srca. |
|
| Sitotroga cerelella |
Žitni moljac, kosmopolitski moljac, dug oko 5 mm, boje pepeljastosive, koji napada žito u stovarištima i, prije žetve, na poljima. Žito dobiva neprijatan miris, neukusno je, te se stoga ne može upotrebljavati. Ciklus razvitka traje ljeti 5-7 nedelja, a zimi 4-6 mjeseci. Obično daje 4-5 generacija godišnje, a ponekad i više. |
|
| Situacioni šav |
V. sutura |
|
| Situs |
Položaj; (gin.) položaj ploda u materici za vrijeme trudnoće i pri porođaju. Pod položajem se podrazumjeva odnos ploda i osovine materice. Može biti uzdužen, kosi i poprečan; asinklitički p., nalijeganje glave fetusa na karlični ulaz tako da prednja ili zadanja tjemena kost siđe niže u karlicu. Tada uzdužni šav glave može biti bliže promontorijumu (prednji asinklitizam); defleksioni p. ili opruženi p. glave su: tjemeni, čeoni i lični. U njih glava nije savijena nego pružena i brada se udaljuje od prsiju. Od ova tri položaja najpovoljniji je tjemeni, a najnepovoljni čeoni; kosi p., položaj u kojem plod leži u materici tako da mu je uzdužna osovina postavljena koso u odnosu na uzdužnu osovinu materice. spada u nepovoljne pložaje za porođaj. U toku porođajnog mehanizma može sam da se ispravi, a ako se to ne dogodi mora da se koriguje okretom; p. licem, defleksioni položaj u kojem je brada ploda najviše udaljena od njegovih grudi; nožni p., podvrsta karličnog položaja u kojem se djetinje noge nalaze na ulazu u majčinu karlicu; poprečni p., položaj u trudnoći i porođaju kada se uzdužna osovina ploda ne poklapa s udužnom osovinom materice. Pri ovakvom položaju spontan porođaj s donesenim djetetom je nemoguć, te se mora ispraviti okretom, spoljašnjim, kombinovanim ili unutrašnjim; uzdužni p., položaj kada se uzdužna osovina ploda poklapa sa uzdužnom osovinom materice; u. P. glavom je kada se na ulazu u karlicu nalazi glava ploda; u. P. karlicom je kad se na ulazu u karlicu majke nalazi karlica ploda; s. viscerum inversus, urođena anomalija u kojoj su organi u tijelu suprotno postavljeni u odnosu na normalni položaj, npr. srce na desnoj, a jetra na lijevoj strani. V. in stiu, positio. |
|
| Sive |
Ili. |
|
| Sizogonija |
Asekusalno razmnožavanje, bez oplođenja, u izvjesnih protozoa. |
|
| Sjemen |
(1) neko sjeme ili plod sličan sjemenu; (2) gusta, bjeličasta tečnost koja se normalno izbacuje iz muškog polnog organa pri snošaju; sastoji se od spermatozoida, sekreta prostate, sjemenih kesica i raznih drugih žlijezda i od epitelnih ćelija; S. Sinapis, v. Sinapis sjemen; S. Strychni, sjeme drveta Strychnos nux vomica (Loganiaceae) koje raste u Indiji i na Cejlonu. Sadrži alkaloide strihnin i brucin. Sin. nux vomica. |
|
| Sjemena ćelija |
V. spermatozoid |
|
| Sjemena humčica |
V. humčica |
|
| Sjemena tečnost |
V. sperma |
|
| Sjemenik |
V. testis |
|
| Sjemenonoše |
Izduženi apikalni krajevi Sertolijevih ćelija u sjemeniku, na koje se priljubljuju sjemene ćelije u toku svog preobražaja u sjemeglavce. |
|
| Sjemenonosni |
Spermioforni, kaže se za izvodne sjemene puteve. |
|
