| Bacilli |
(farm.) čvrsti oblici lijekova u obliku štapića. Mogu biti ili naročiti oblici supozitorija, npr. za uvlačenje u uretru, ili štapići za tuširanje (grla, raznih granulacija itd.), npr. argentum nitricum in bacillis (Lapis infernalis); b. retinae, štapići, naročito izgrađeni vršni dijelovi čulnih (štapićastih) ćelija mrežnjače oka, koji ispod pigmentnog sloja sa stubićima čine sloj štapića i stubića. Primaju svjetlosne draži. V. retina. |
|
| Bacillus |
Bacil, u širem smislu sve bakterije cilindričnog ili štapićastog oblika. U užem smislu naziv bacillus upotrebljava se za gram-pozitivne bakterije, štapićastog oblika, aerobne, sprogene, nepokretne, s kapsulom. Među njima ima mnogo vrsta, od kojih je patogen samo B. Anthracis, a ostali su uslovno patogeni i nazivaju se antrakoidni bacili; B. Anthracis, relativno velik štapić, raste aerobno; na mikroskopskom polju javlja se pojedinačno, u parovima ili u vidu lanaca. U inficiranom organizmu antraksni bacil ima kapsulu, van organizma stvara centralno položene spore, nepokretan je i gram-pozitivan. Antraksni bacil u ljudi i životinja izaziva antraks (crni prišt); B. Anthracoides, vrsta apatogenih, saprofitnih, sporogenih bakterija, koje se nalaze u zemlji, a po svome obliku veoma podsjećaju na bacile antraksa. Postoji oko 30 raznih vrsta antrakoidnih bacila. Među njima najrašireniji su B. Subtilis, B. Cerus i B.megatherium; B.bifidus (lactobacillus), naeroban bacil, čest u fecesu male djece. U odojčadi hranjene na dojci može sačinjavati od 99% fekalne flore („Bifidus-flora“). Smatra se da mlijeko žene sadrži izvjesnu supstanciju (bifidus-faktor) koja favorizuje njegovo naseljavanje. Rjeđi je vještački hranjenje odojčadi. Žive kulture upotrebljavaju se u terapiji crijevnih poremećaj odojčadi; Boas-Opplerovi b., vrsta laktobacila, gram-pozitivnih, nepokretnih štapića, koji stvaraju mliječnu kiselinu; nalaze se u želudačnom soku ljudi koji boluju od gastritisa, karcinoma i dr., a u umjerenom broju mogu se naći i u normalnom želudačnom soku; B. Bulgaricus, bacil koji je prvobitno izolovan iz jogurta, a prisutan je u mnogim mliječnim proizvodima. Proizvodi visoku kiselost mlijeka; njegove se kulture upotrebljavaju u proizvodnji jogurta; B. Calmette-Guérin (skraćeno BCG), bovini varijetet bacila tuberkuloze, atenuisan kultivisanjem 13 godina na hranljivim podlogama (od krompira, glicerina i žuči); poslije 250 pasaža njegova je vi |
|