| Morphinismus |
Morfinizam, toksikomanija prema morfinu, koja postepeno dovodi do upotrebe sve većih količina toga alkaloida. U početku unošenje morfina izaziva prijatnost (euforiju, tzv. medeni mjesec morfinista), ubrzo potom nova količina morfina postaje potreba da otkloni neprijatne (apstinencijalne) simptome kao što su drhtanje, znojenje, muka, povraćanje, dijareja, kijanje, razdražljivost i dr. Ponekad, kardiovaskularni kolaps može da ugrozi i sam život morfinoma.a Do tih pojava dolazi zbog toga što morfin u naviknutih ulazi kao neophodni sastavni dio u hemijske procesa metabolizma. Odvikavanje od morfina je teško i nesigurno. Neliječen morfinist propada moralno, jer ne bira sredstva da pribavi otrov, materijalno, jer tajno pribavljen morfin košta basnoslovno. |
|
| Morphinum |
Morfin, najvaćniji alkaloid opijuma. U čovjeka djeluje depresinvno na centralni nervni sistem, prouzrokuje opstipaciju i smanjuje sekrecije, izuzev znojnu, koju pojačava. Upotrebljava se uglavnom kao analgetičko sredstvo (samo u izvjesnim akutnim bolovima i neizlječivim hroničnim bolestima) i kao priprema za narkozu i lokalnu anesteziju. Prilikom učestale uporrebe doalzi lako do toksikomanije (morfinomanija, morfinizam). V. Opium. |
|
| Morpio |
V. Phthirus pubis |
|
| Mors |
Smrt, nepovratni prestanak svih funkcija života. S. može nastupti na prirodan način – prirodna smrt, ili nasilno – nasilna smrt, usljed nekog nasilnog akta (trauma, ubistvo, samoubistvo); m. in tabula, smrt na ploči, tj. na hirurškom stolu, u toku operacije; prirodna s. može biti; prirodna fiziološka s., koja nastupa u dubojoj starosti usljed istrošenosti organizma i postepenog slabljenja njegovih funkcija; prirodna patološka s., koja je posljedica izvjesnog patološkog procesa u organizmu. Prirodna patološka smrt je postepena kada se funkcije u organizmu u toku dužeg vremena postepeno gase, a naprasna (m. subita) kada s. nastupa neočekivano u osobe na izgled dobrog stanja zdrav |
|
| Morska bolest |
V. naupathia |
|
| Morsum |
Ujedni, koji je u vezi s ujedom, npr. vulnus m., rana usljed ujeda. |
|
| Morsus |
(1) ujed; (2) ime jedne vrste virusa koji napadaju biljke. |
|
| Mortalitet |
Smrtnost, u biostatistici ukupni broj smrtnih slučajeva na određen broj stanovnika. U statističkoj obradi neke bolesti m. označava odnos između broja smrtnih slučajeva od te bolesti i ukupnog broja oboljelih od nje; perinatalni m., smrtnost novorođenčadi usljed mrtvorođenosti, ili usljed porođajnih trauma ili bolesti porodilje. V. letalitet, morbiditet, natalitet. |
|
| Mortificatio |
Mortifikacija, nekrotisanje, izumiranje. V. necrosis. |
|
| Morula |
Stadijum embrionalnog razvića životinja koji se odlikuje uglavnom jednakim blastomjerama, koje grade zbijen loptast oblik (u morskog ježa, npr.). Nasuprot ranijem shvatanju, m. nije specifičan oblik, nužan stupanj razvića jer se ne nalazi u većini grupa u sistemu životinja. |
|
| Morvanova bolest |
oblik siringomijelije praćen neobično teškim trofičkim poremećajima na rukama koji ostavljaju osakaćenja i podsjećaju na lepru. V. syringomyelia; |
|
| Morvanova bolest |
V. bolest |
|
| Most |
(1) (akuš.) u simfizi sučeljene stidne kosti karlice. Ima velikog značaja u porođaju. Svaka nepravilnsot na njemu prouzrokuje nepravilan, patološki porođaj. V. pons; (2) (anat.) naročiti položaj čovječijeg tijela. Čovjek se maksimalno savije unazad i odupre o tlo vrhovima stopala i dlanovima. Kičmeni stub je maksimalno savijen unazad i ima oblik luka ispupčenog nagore; (3) most (stom.) nadoknada izgubljenih zuba. Na preostale zube stavljaju se razne vrste kotvi, a između jih se pravi tijelo mosta, koje mora da zadovolji funkciju žvatanja, da ne šteti preostale zube i da zadovolji estetski. Most je fiksno vezan kotvama za stubne zube, a pritisak žvatanja se preko njih prenosi na viličnu kost. |
|
| Motilitet |
Pokretljivost. |
|
| Motoran |
(1) pokretna, pokretljiv; (2) koji se odnosi na pokrete i pokretljivost. Sin. motoričan. V. mobili lokomacija. |
|
