| Masaža |
Postupak pri kome se raznim manipulacijama (glađenje, gnječenje, trljanje) utiče na spoljna tkiva bolesnog ili zdravog čovjeka. Njome se teži da se na masiranom dijelu tijela stvori nadraženje koje izaziva lokalne i opšte povoljne fiziološke reakcije. Masaža se upotrebljava radi liječenja (terapijska masaža) ili radi poboljšanja zdravlja (higijenska masaža); direktna ili subdijafragmalna m. srca, ritmičko stezanje srca rukom kroz neotvorenu dijafragmu ako se srčana akcija zaustavi u toku laparotomije, ili se u cilju izvođenja ove m. vrši laparotomija; indirektna m., snažni udarci dlanom u predio srca; m. srca, nadraživanje srca čije su kontrakcije prestale – da bi se podstaklo na ponovni rad. |
|
| Masculinismus |
Maskulinizam, v. gynandria. |
|
| Masculinus |
Maskulini, muški, mužjački. V. virilis. |
|
| Maseni broj |
(A) broj koji odgovra atomskoj težini pojedinih elementa odnosno njihovih izotopa. On predstavlja broj nukleona (Z) i neutrona (N) atomske jezgre A = Z + N. |
|
| Maser |
Čovjek koji stručno obavlja masažu. V. masaža. |
|
| Maska |
Žična korpa obložena gazom ili glanelom koja se upotrebljava za narkozu, pošto se postavi na lice bolesnika i na nju sipa narkotičko sredstvo; Ombrédanneova m., aparat za inhalacionu narkozu. Sastoji se od maske i šuplje metalne kugle, koja je rezervoar za etar, skale i zavrtnja, kojim se reguliše doziranje etra, i životinjske mješine, u koju prodire dio izdanutog vazduha i etra i miješa se sa svježim vazduhom prije ponovnog udisanja. Preimućstvo je u tome što se štedi etar, što se udiše zagrejani vazduh iz mješine i što se nadražuje centar za disanje udisanjem vazduha iz mješine koji sadrži povećanu kocentraciju CO2; Schimelbuschova m., žičana maska za inhalacionu anesteziju. Lako se rasklapa radi postavljanja gazom na koju se kaplje narkotičko sredstvo (etar, etil-hlorid, hloroform itd.). |
|
| Maskirana perforacija |
Sin. pokrivena perforacija, v. perforatio. |
|
| Maslac |
(buter), mast od mlijeka, koja se dobiva mehaničkim putem, mlaćenjem i gnječenjem skorupa, pri čemu se maslac oslobađa drugih sastojaka (vode, kazeina, mlječnog šećera i soli). 1 kg maslaca dobiva se od približno 25 i 30 lit. mlijeka. Nesoljen maslac sadrži prosječno oko 84% masti i 16% drugih sastojaka, naročito vode. Topi se na 31o-37oC. U maslacu se nalaze provitamin A, vitamin A, provitamin D i malo vitamina D, naročito ljeti. Dobar maslac sadrži najviše 16% vode. Miriše svježe, prijatno i aromatično. Boje je slabije ili jače žućkaste, prema načinu ishrane životinja i prema godišnjem vremenu. Organizam ga lako resorbuje i dobro iskorišćava. 1 kg butera daje oko 7.5000 kalorija. U buteru se mogu izvjesno vrijeme održavati i neki patogeni mikroorganizmi. Tako se Mycobacetium tuberculosis održava 12-30 dana, a salmonele i brucele 6-21 dan. Higijenski besprekoran maslac spravlja se od pasterizovanog mlijeka. |
|
| Maslačna kiselina |
V. Acidum butyricum |
|
| Masna degeneracija |
V. degenartio adiposa |
|
| Masna embolija |
V. embolia |
|
| Masna infiltracija |
V. infiltratio adiposa |
|
| Masna stolica |
V. faeces |
|
| Masne ćelije |
V. ćelija |
|
| Masne kiseline |
V. kiselina |
|
