| Vazduh |
Mješavina gasova u kojoj živimo. V. se može shvatiti i kao aerosol, suspenzija raznovrsnih neobično finih čestica. Sastav v. na svakoj tački Zemlje približno je jednak. U v. se nalazi prosječno 77,33 % azota, 22,80 % kiseonika, 0,92 % vodene pare, 0,92 % argona, 0,03 % ugljen-dioksida i tragovi drugih plemenitih gasova (neona, kriptona, kseona i helijuma) kao i manje ili veće količine industrijskih gasova, nitrata, nitrita, prašine, mikroorganizama, radio-aktivnih supstancija, kondenzacionih jezgara i jona. V. je bezuslovno potreban za normalno disanje i za razmjenu gasova u plućima. On učestvuje pri regulaciji toplote tijela i ima uticaj na varenje i metabolizam; komplementarni v., dopunski v., zapremina koja se poslije običnog (bez naprezanja) udisanja može još udahnuti napornim udisanjem. U čovjeka iznosi oko 1.500 ml; rezidualni v., v. koji ostaje u plućima poslije najdubljeg izdisaja; strujanje v. ciklonsko ili vrtložno strujanje, obrazuje se nad prostorom niskog pritiska. Vjetar je u ciklonu jak i uglavnom kruži u suprotnom smjeru kazaljke na časovniku na sjevernoj, a u smjeru kazaljke na južnoj polulopti. To mjesto najnižeg pritiska zove se barometarski minimum; temperatura v. mjeri se termometrima (živinim i metalnim) smještenim u naročito konstruisanim sanducima od drveta sa zaklonima, uzdignutim 2 m iznad površine zemlje. T. v. utiče na regulaciju toplote tijela, jačinu rashlađivanja organizma i dobro subjektivno osjećanje. |
|
| Vazduhoplovna medicina |
V. medicina |
|
| Vazdušna embolija |
V. embolia |
|
| Vazdušna terapija |
V. aërotherapia (pod therapia) |
|
| Vazdušno kupanje |
V. kupanje |
|
| Vazektomija |
V. vasectomia |
|
| Vazodilatacija |
Širenje krvnih sudova. |
|
| Vazodilatatorna sredstva |
sredstva koja šire krvne sudove, opuštajući njihove glatke mišiće. Ova sredstva mogu da djeluju periferno (direktno na krvne sudove) ili centralno (smanjujući tonus vazomotornog centra). Periferno djeluju nitriti, papaverin, acetil-holin, a centralno narkotici i hipnotici. Purinski derivati (kofein, teobromin, teofilin) periferno šire krvne sudove mozga, srca i bubrega, a ostale krvne sudove sužavaju centralnim dejstvom. |
|
| Vazografija |
Rendgensko snimanje krvnih sudova poslije ubrizgavanja kontrastnog sredstva. Kao kontrastna sredstva danas se upotrebljavaju organske soli joda. Prije ubrizgavanja kontrastnog sredstva potrebno je ispitati da li ne postoji preosjetljivost prema jodu. Kontrastno sredstvo treba zagrijati u vodenom kupatilu na temperaturi 37ºC. |
|
| Vazokonstrikcija |
Kontrakcija krvnih sudova. |
|
| Vazokonstriktor |
(1) koji prouzrokuje suženje krvnih sudova; (2) vazomotorni nerv ili lijek koji prouzrokuje suženje krvnih sudova. |
|
| Vazomotor |
Koji upravlja pokretima zidova krvnih sudova, tj. prouzrokuje njihovo širenje (vazodilatacija ) ili suženje (vazokonstrikcija). |
|
| Vazomotoran |
Koji se odnosi na skupljanje (stezanje) ili na širenje krvnih sudova. |
|
| Vazomotorni centar |
V. centar |
|
| Vazopresin |
V. adiuretin (antidiuretički hormon) |
|