| Tuba |
(anat.) truba, šupalj organ proširen na jednom svom kraju, te podsjeće svojim oblikom na duvačku trubu. Sin. salpinx; t. auditiva Eustachii, Eustahijeva ušna truba, kojom atmosferski vazduh dolazi iz ždrijela u bubanjsku duplju (srednje uho) i izjednačava pritisak koji djeluje na unutrašnju i spoljnu stranu bubanjske opne; t. uterina Fallopii, jajovod, cjevast organ koji se pruža od spoljnjeg kraja baze materice upolje do iznad jajnika. Obložena je sluznicom čiji je epitel cilindričan i trepljast. Sprovodi oplođenu jajnu ćeliju do duplje materice. Sin. salpinx. |
|
| Tubarius |
Trubni, npr. tonsilla t., krajnik Eustahijeve trube. |
|
| Tubarno disanje |
V. huk (cjevni) |
|
| Tubaža |
Uvođenje sonde (gumene, metalne i dr.) u neku tjelesnu šupljinu ili šuplji organ; duodenalna t., uvođenje duodenalne sonde u duodenum radi dobivanja duodenalnog soka u cilju ispitivanja funkcije jetre i žučne bešike i gastrička t., uvođenje duodenalne sonde u želudac radi dobivanja želudačnog soka u cilju ispitivanja funkcije želuca. |
|
| Tubectomia |
Tubektomija, salpingektomija, hirurška operacija kojom se odstranjuje oboljela tuba uterina (jajovod). |
|
| Tuber |
Kvrga, ispupčenje, npr. t. ischiadicum, sjedalno ispupčenje karlične kosti. |
|
| Tuberculides |
Tuberkulidi, raznolike bezopasne promjene kože koje se najčešće javljaju u osoba oboljelih od tuberkuloze; najvjerovatnije da su tuberkuloznog porijekla, iako se u njima ne može naći Kochov bacil. U t. se ubraraju slijedeća oboljenja: lupus erythematodes, lichen scrofulosorum, papulonekrotički tuberkulidi, lupus pernio, erythema induratum. |
|
| Tuberculinum concentratum |
V. Alttuberkulin |
|
| Tuberculo- |
U složenicama označava da je nešto u vezi s tuberkulozom. |
|
| Tuberculoma |
Tuberkulom, ograničen tumor inflamatorne prirode izazvan bacilom tuberkulozom. |
|
| Tuberculosis |
Tuberkuloza, zarazno oboljenje koje uzrokuje Mycobacterium tuberculosis ( Kochov bacil). Ovaj bacil izaziva pojavu specifičnih tuberkula u tkivima. Tuberkuli podliježu raspadanju (kazeifikacija). Iz ovakvih raspadnutih masa šire se bacili na sve strane limfom, krvlju ili putevima za disanje (bronhije). Bolest je praćena opštim simptomima koji su posljedica raspadanja tkiva izazvanog dejstvom bacila t.: povišenje tjelesne temperature, mršavljenje, noćno znojenje i ubrzana sedimentacija eritrocita. Specijalni simptomi zavise od organa na kojima se bolest naročito razvila (v. plućna t., t. bubrega, itd.). Čovjek je relativno otporan prema t. Otpornost zavisi od uzrasta (djeca su mnogo manje otporna od odraslih), od opšteg stanja organizma (iscrpljenost smanjuje otpornost) i od izvjesnih patoloških stanja koja mogu da je smanje, stvaranjem tzv. anergije (male boginje, veliki kašalj, oboljenje jetre). U borbi protiv t. mnogo su važnije profilaktičke mjere (izdvajanje tuberkuloznih bolesnika, vakcinisanje BCG-vakcinom itd.) od terapijskih; t. articulorum (articularis) tuberkuloza zglobova, zglobna tuberkuloza, artritis izazvan bacilom tuberkuloze sa seroznim, fibrinskim ili kazeozno-gnojavim eksudatom u zglobu, rjeđe ograničena proliferacija tuberkuloznih granulacija na sinovijalnoj opni zgloba. Stvaranje zglobnih tijela često u obliku zrnca od pirinča (v. Corpora oryzoidea) potiče od istaloženog fibrina ili degenerisanih sinovijalnih rojti koje su se odvojile od sinivijalne opne. V. tumor albus, fungus,arthritis tuberculosa; t. bovina, tuberkuloza goveda. Mlijeko tuberkuloznih krava često sadrži bacile tuberkuloze bovinog tipa, koji su za čovjeka isto tako opasni kao i bacil tuberkuloze humanog tipa. Kuhanje ili pravilno pasterizovanje mlijeka prije upotrebe važna je mjera u sprječavanju širenja tuberkuloze; bronhijalna t., tuberkuloza dušnica, koja se obično razvija iz okolne plućne tuberkuloze i dovodi do grizlica u dušnicima ili do su |
|
| Tuberculosus |
Tuberkulozni, koji ima veze s tuberkulozom ili koji je obolio od tuberkuloze. |
|
| Tuberculum |
Tuberkul, (ant.) kvržica, čvorić ili uzdignuće na nekom organu ili na nekom tkivu; (patol) mala kvrgasta ili čvorasta tvorevina tkiva; solitarni t., usamljeni tuberkulozni čvor nastao razmekšavanjem malih tuberkula; t. u tuberkulozi; tvorevina specifičnog tuberkuloznog granulacionog tkiva u vidu čvorića sastavljenog od svijetlih vezivnih ćelija sličnih epitelnim ćelijama, tzv. epiteoidnih ćelija, Langhánsovih džinovskih ćelija i limfocita. Ponekad se u čvorićima nalaze ili skoro same epiteloidne ćelije (epiteloidni tuberkuli) ili veliki broj džinovskih ćelija (džinovskoćelijski tuberkul). T. u tuberkulozi je obično veličine zrna prosa te se naziva i milijarni tuberkul. |
|
| Tuberkulin |
Preparat spravljen od bacila tuberkuloze. Primjenjen na sluznice, perkutano, intrakutano ili supkutano, izaziva lokalnu (a u većim dozama i opštu) alergijsku reakciju u tuberkulozom zaraženom organizmu. Upotrebljava se za rano otkrivanje zaraženosti tuberkulozom, bez obzira na to da li je ona dovela do oboljenja ili samo do alergije tuberkuloznog tipa u tom organizmu. Prema načinu spravljanja ovih preparata razlikuju se razne vrste tuberkulina (stari tuberkulin, novi tuberkulin, PPD i dr.). V. Alttubrkulin. |
|
| Tuberkulinski test |
V. test |
|
