| Ravan |
Površina na kojoj se neka prava koja spaja dvije tačke nalazi cijela u njoj; frontalna r., ravan koja je upravna na sagitalnu (anteroposteriornu) ravan; horizontalna r., (fiz.) površina paralelna nivou mirne vode; (anat.) u čovječijem tijelu neki organi su postavljeni u h. r., npr. po jedan od polukružnih kanalića uha; medijalna r., prednje-zadnja r. koja dijeli tijelo na desnu i lijevu polovinu; sagitalna r., svaka r. koja je paralelna sa medijalnom r. |
|
| Raydaudova bolest |
V. gangraena |
|
| Raynaudova bolest |
bolest. koja nastaje usljed simetričnih vazomotornih poremećaja u arterijama prstiju ruku, prstiju ruku, rjeđe nogu, a pojavljuje se u vidu napada. Ovi se sastoje u bljedilu i hladnoći prstiju, koji poslije mogu postati cijanotični, a ponakad, u poodmaklom stadijum bolesti, nastupa i njihova gangrena. Ove promjene praćene su bolovima, pečenjem i raznim parastezijama: |
|
| Raynaudova gangrena |
V. gangraena |
|
| Razdraženje |
Reakcija žive supstancije na nadržaj. Sin. exccitatio. V. nadražaj. |
|
| Razmekšanje |
V. malacia; r. Mozga, v. encephalomalacia. |
|
| Razmicanje zuba |
V. separacija |
|
| Razmnožavanje |
Reprodukcija, postanak novih živih bića od roditeljskih organizama: (1) agametsko r., npr. deoba, pupljenje i shizogonija u protozoa, pri čemu je roditeljska individua «agamet»; (2) gametsko r., a) u vezi s oplođenjem, b) partenogeneza, koja je «redukovano gametsko r.»; (3) vegetativno r., postanak novih jedinki od grupe somatskih ćelija roditeljskog organizma; (4) smjena generacija – «ciklično r.» - odmjenjivanje jedne gametske generacije postale oplođenjem s jednom ili više generacija ostalih oblika razmnožavanja. V. vegetativan, gamet, partenogeneza, protozoa, pupljenje, sizogonija, soma. |
|
| Ražna glavnica |
V. Secale cornutum |
|
| Raznojajni |
Naziv za blizance nastale iz dva jajeta (umjesto: dvojajni). |
|
| Razrokost |
V. strabismus |
|
| Razviće |
Razvijanje jedinke: rastenje, determinisanje grupa ćelija (određivanje koji će se dijelovi tijela iz njih razviti), organogeneza i, paralelno, diferentovanje ćelija. V. blastomera, blastula, gastrula, embrion, metamorfoza, morfogeneza, morfologija, ontogeneza, razmnožavanje, regeneracija; fiziologija r., mehanika r., dio metamorfologije koji pomoću uzročne analize ispituje činioce u morfogenezi (rastenje, razvijanje, determinacija, diferenciranje, uopšte svi oblici i sve faze razvića jedinke odnosno njenih dijelova u ontogenezi, regeneraciji, metamorfozi, pojavi anomalija i izraštaja), služeči se razdvajanjem, transplantacijom, implantacijom, interplantacijom, eksplantacijom ćelija, dijelova organa, organa, kompleksa organa, spontano postalim anomalijama, teratološkim oblicima, uticajem fizičkim, hemijskim, teratogenim i onkogenim sredstvima i biohemijskom analizom, f.r. stoji u tijesnoj vezi s genetikom (problemi uloge gena u ostvarivanju osobina fenotipa, za čije je rješavanje od naročitog značaja biohemijski način ispitivanja, budući da geni dejstvuju vjerovatno preko fermenata ili stvarajući ih ili katalizujući stvaranjem aktivatora odnosno inhibitora). V. biologija, biohemija, gen, genetika, genotip, morfogeneza, fenotip. |
|
| Razvijač |
Rastvor reduktivnih supstancija (i drugih sastojaka) koje djeluju na letentnu sliku osvjetljene fotoemulzije pretvarajući je u vidljivu sliku. U procesu razvijanja osvjetljeni joni srebra bivaju redukovani u elementarno srebro. V. latentna slika. |
|
