| N |
(1) simbol za neutron, kada se opisuju nuklearne reakcije; (2) simbol za indeks refrakcije, (3) (hem.) oznaka za normalni, npr. normalni rastvor. |
|
| N |
Hemijski element, metal. V. zincum. |
|
| N. |
Nervus, živac. |
|
| N |
(1) simbol za azot; (2) oznaka za broj atoma u 1 ccm; (3) simbol za Avogadrov broj; (4) broj neutrona u atomskoj jezgri. Određuje se kad se od masenog broja (A) oduzme broj protona u atomskoj jezgri (Z). N = A – Z. V. nuklid. |
|
| Na |
Hemijski znak za natrijum. |
|
| Nadbubrežna žlijezda |
V. glandua suprarenalis |
|
| Nadražaj |
Svaka promjena spoljašnih ili unutrašnjih životnih uslova koja remeti postojeću ravnotežu u zbivanjima žive supstancije (ćelija, tkivo, organ). Od uticajem nadražaja u živoj supstanciji remete se postojeći fizički i hemijski odnosi, a s njima i tok zbivanja. V. razdraženje, stimulus; centralni n., razdraženje, tj. impuls, koji dolazi iz određenog centra. |
|
| Nadražajna terapija |
V. therapia |
|
| Naduvenost pluća |
V. ephysema pulmonum |
|
| Naevus |
Nevus, mladež, ograničena, trajna promjena (embrionalog porijekla) na koži u vidu pjega ili izdignuća, različite veličine, oblika, izgleda, rasporeda i boje (mrke ili crne, rjeđe crvene, plave itd.). U docnijem životu mogu se pojaviti novi ili se postojeći mogu povećati ili povući. Draženjem n. može preći u rak; n. arachnoideus, n. koji se sastoji od malih telangiektazija koje polaze zračno od jednog središta u obliku finih končastih ogranaka sličnih paukovim nogama. Sin. spider naevus. |
|
| Nafta |
Upotrebljava se kao gorivo, u fabrikaciji gume, boja, i kao solivens. |
|
| Nagluvost |
V. subsurditas |
|
| Nagon |
Težnja koja nagon životinju ili čovjeka da, bez učešća razuma, vrši radnje koje su normalno većinom korisne; polni n., zbir pojava koje dovode do približavanja jedinci suprotnog pola obično u svrhu polnog spajanja. Sin. seksualni instinkt. |
|
| Nakaznost |
V. monstruositas |
|
| Namirnice |
Hranljive i zaštitne materije potrebne za pravilno i normalno rastenje, razvijanje i ispravno funkcionisanje organizma u cilju održavanja zdravlja i radne sposobnosti. N. su porijekla životinskog (animalnog) i biljnog (vegetalnog). Sastav pojedinih n. međusobno se osjetno razlikuje, prema njihovoj vrsti i porijeklu. Uglavnom većina n. naročito onih najvažnijih sadrže određene količine hranljivih materija, kao što su bjelančevine, ugljeni hidrati i masti, i izvjesne količine zaštitnih materija, kao što su vitamini, mineralne soli i voda, falsifikovanje n., dodavanje pojedinim namirnicama manje hranljivih, a ponekad i štetnih sastojaka. Stoga nije dozvoljeno stavljanje u promet takvih namirnica. |
|
