| Sarcoma |
Sarkom, opaki tumor sagrađen od manje ili više nezrelog vezivnog tkiva. S. je obično građen od homogenog tkiva, sličnog ribljem mesu (sarcos = meso), brzo infiltruje tkiva, stvara metastaze i prouzrokuje kaheksiju. Može se razviti u svakom dijelu organizma gdje ima vezivnog tkiva. V. tumor; chondrosarcoma, hondrosarkom, vrlo opaki s. sastavljen od hrskavičastog tkiva, koji se pojavljuje najčešće na cjevastim kostima. Brzo daje metastaze. Postoje mješoviti oblici: osteohondrosarcoma, myxochondrosarcoma itd.; s. fusocellulare, fuzocelularni s., opaki tumor vezivnog tkiva sastavljen od duguljastih, vretenastih ćelija. Postoji: 1) s. microfuocellulare, tj. sa stinim vretenastim ćelijama, koji se nalazi u plućima, tireoideji, koži i fascijama, i 2) s. macrofusocellulare, koji je sastavljen od velikih i džinovskih vretenastih ćelija, a razvija se iz fascija, periosta, kože i iz unutrašnjih organa; s. gigantocellulare, gigantocelularni s., opaki tumor vezivnog tkiva, sastavljen od vretenastih ćelija koje sadrže manji ili veći broj jedara. Nalazi se obično u koštanom sistemu; s. globocellulare, globocelularni s., opaki tumor vezivnog tkiva sagrađen od okruglih, nezrelih vezivnih ćelija. Sin. s. rotundocellulare. Razlikuje se: 1) s. microglobocellulare, vrlo maligni s. sa sitnim okruglim ćelijama koji se nalazi najčešće u koži, sluznicama, sjemenicima, bubregu i koštanoj srži, i 2) s. macroglobocellulare, s. sa okruglim ćelijama, manje maligni oblik od pređašnjeg i nalazi se u koži i u pojedinim unutrašnjim organima; s. idiopathicum multiplex haemorrhagicum, veoma sporo, obično na donjim ekstremitetima, razvijaju se plavičastocrveni nodusi i pločasta zadebljanja tkiva sivomrke boje. Ove se promjene postepeno umnožavaju, a mogu da se jave i na unutrašnjim organima; lymphosarcoma, limfosarkom, s. koji se razvio iz limfadenoidnog tkiva i može biti sastavljen od limfocita ili limfoblasta. Najčešće se lokalizuje u limfnim žlijezdama |
|
| Sarcomatodes |
Sarkomatodni, (1) koji ima osobine benignog tumora vezivnog tkiva, a izgleda je sarkoma; (2) koji se pretvara u sarkom. |
|
| Sarcomatosus |
Sarkomatozan, koji ima osobine sarkoma. |
|
| Sarcophaga |
Rod muha familije Sarcophagidae, sivkaste boje, raznih veličina (od 4 do 18 mm) rađaju žive mladunce. Ima ih korisnih, koji žive na račun drugih štetnih insekata, i štetnih, koji izazivaju mijazu rana, crijevnih i drugih organskih duplji. U nas je najpoznatija S. carnaria (mesara). |
|
| Sarcoplasma |
Sarkoplazma, protoplazma mišićnog tkiva. |
|
| Sarcoptes scabiei |
Šugarac, vrsta preglja. Živi u pokožici čovjeka i izaziva šugu. Sin. Acarus scabiei. V. scabies. |
|
| Sarcosporidia |
Protozoa |
|
| Sardonski osmjeh |
V. risus sardonicus |
|
| Šarenica |
V. iris |
|
| Sarin |
Kratkotrajni nervni bojni otrov iz grupe trilona, vrlo otrovan, u organizmu blokira holinasteraze; za nekoliko sekundi izaziva suženje zenica i slabljenje vida, a zatim paralizu nervnih centara. Zaštita: gas-maska (od pare) i zaštitno odijelo (od tečnosti). V. bojni otrov. |
|
| Sarkomera |
Dio miofibrila, dužine oko dva mikrona, sastavljen od jedne tamne i jedne svijetle zone. Miofibrili su vlaknaste tvorevine koje se nalaze u svakom mišićnom vlaknu. U poprečnoprugastih mišića na miofibrilima se zapažaju naizmjenično poređane tamne i svjetle zone. Svjetle zone jednostavno prelamaju svjetlost i nazivaju se izotopnim ili I-zonama, dok tamne dvostruko prelamaju svjetlost i nazivaju se anizotropnim ili A-zonama. |
|
| Sarkoplazma |
V. sarcoplasma |
|
| Šarlah |
V. scarlatina |
|
| Sat. |
Skraćenica za saturatio, saturacija, šumeći napitak. |
|
| Saturatus |
Saturisan, zasićen. |
|
